เมื่อเธอสามารถตั้งมั่นอยู่บนสติในฐานทั้งสามได้แล้ว
สิ่งที่ควรเริ่มพิจารณาบ่อยๆ เพื่อเป็นพื้นฐานไปสู่ความรู้แจ้งหลุดพ้น คือ

1. พิจารณาให้เห็นว่า การรับรู้ทางอายตนะทั้งหลายนั้นล้วนเกิดขึ้นเพราะอิงอาศัยเหตุปัจจัยมาประกอบกัน

เช่น การเห็นรูป หรือการปรากฏขึ้นของรูป ให้แยกแยะเหตุปัจจัยของรูป ของตา ของจักขุวิญญาณที่รับรู้ และจิตที่หิ้วเอาสัญญาสังขารมาให้ความหมายเติมคุณค่าต่อรูปนั้น

เมื่อแยกแยะได้แล้ว เข้าใจถึงเหตุปัจจัยในการปรากฏขึ้นของรูป
ก็ให้พิจารณาต่อด้วยปัญญาให้ได้บทสรุปให้ได้ว่า

การปรากฏขึ้นของรูปนั้นมันเกิดขึ้นจากจิตอย่างไร

มันว่างเปล่าจากตัวตน มันไม่ใช่สิ่งที่จริงแท้ มันเป็นแค่มายา อย่างไร

ให้ทำเช่นนี้บ่อยๆและขยายไปสู่อายตนะอื่นต่อไป

2. ยามเมื่ออารมณ์ ความคิด เจตสิก หรือจิต ปรากฏขึ้นต่อสติของเธอ ให้สังเกตตรงลงไปทีสิ่งนั้น

ด้วยการพิจารณาหาคำตอบแก่ตัวเองว่า

ก่อนที่สิ่งนั้นปรากฏ มันอยู่ตรงไหน

หลังจากมันปรากฏ มันหายไปอยู่ตรงไหน

และขณะที่มันปรากฏ มันตั้งอยู่ตรงไหน
มันมีรูปทรงสีสัน ขอบเขต สัณฐาน หรือลักษณะอื่นๆ อย่างไร

จงค่อยๆสืบค้น พิจารณาให้แจ้งชัด จนพบความล้มเหลว หาคำตอบใดไม่เจอ อย่ารีบด่วนสรุปด้วยความคิดเอาเอง

จงเผชิญกับทุกๆอารมณ์เช่นนี้ เพื่อความหลงในความมีอยู่จริงของอารมณ์จะค่อยๆจางหายไป
แล้วเธอจะบังเกิดความรู้แจ้งพื้นฐานทั้งสามตามมา