ทำไมคนเราชอบตัดสิน ชอบให้ค่ากับสิ่งต่างๆว่า ดีไม่ดี ถูกผิด

ทั้งหมดมันล้วนมาจากอัตตาทิฐิ (ความหลงในความมีคุณค่าที่แท้จริงเช่นนั้น) เป็นรากฐานในการรับรู้

ซึ่งก็เป็นเพราะ ความหลง ความไม่เข้าใจความจริงว่า

ทุกสิ่งล้วนมิได้มีคุณค่าความหมายที่แท้จริง มันแปรเปลี่ยนตามกาละ เทศะ บุคคล

เมื่อไม่แจ้งชัดในความจริง(อวิชชา) ก็หลงปรุงแต่ง

เอาอดีตมาปรุงแต่ง กลบเกลื่อนความจริงที่ปรากฏในปัจจบัน สร้างอนาคตอันเป็นสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้น

เมื่อยังไม่รู้เท่าทันการปรุงแต่งนั้นอีก ก็หลงปรุงแต่งต่อเติม จนยึดมั่นถือมั่น แล้วก็สร้างทุกข์ สร้างวิกฤตการณ์ในที่สุด

เราลองย้อนกลับมามองตัวเราเองดูว่า เราหลงยึดมั่นถือมั่นในคุณค่านั้นมากเท่าไร

1. ขณะที่เราเห็นว่า สิ่งหนึ่งหรือปรากฏการณ์หนึ่ง ถูกหรือผิด ดีหรือไม่ดี เรามองเห็นบ้างมั้ยว่า มันไม่แน่ เวลาหรือสถานที่ หรือบุคคลเปลี่ยน คุณค่านั้นก็เปลี่ยน เรามองเห็นบ้างมั้ยว่า ในสิ่งที่ว่าดีนั้น ก็มีไม่ดี ในไม่ดีก็มีดี ในถูกก็มีส่วนผิดในผิดก็มีถูก เรามองเห็นบ้างมั้ยว่า ทั้งหมด เราปรุงเองทั้งนั้น
2. เราหวั่นไหวแค่ไหน เมื่อคนอื่นเห็นต่าง เฉยๆ เห็นเป็นธรรมดา เพราะเข้าใจความจริงข้อแรก หวั่นไหว ไม่พอใจ ขุ่นเคือง หรือ ปรุงไปถึงเกลียดชัง
3. เราเปิดกว้างแค่ไหน ที่จะรับเอาความเห็นต่างนั้น มาเรียนรู้เพื่อปรับปรุงแก้ไขตัวเอง

ทั้งหมดนี้ มันก็ขึ้นอยู่กับความอ่อนแอและความหลงยึดมั่นถือมั่นของเรา หากเลยเถิบไปถึงความเกลียดชัง

นั่นแสดงว่า การปฏิบัติของเรานั้น ยังเป็นโมฆะอยู่