ทำไมคนเราถึงหลงรักหลงเกลียดสิ่งต่างๆเล่า

ก็เพราะคนเราหลงยึดในความพึงพอใจและความไม่พึงพอใจที่ปรากฏ

แล้วทำไมคนเราถึงหลงยึดมั่นในความพอใจไม่พอใจที่ปรากฏนั้น

โดยภายนอกเพราะเราหลงยึดมั่นความหมายและคุณค่าที่เราปรุงแต่งขึ้นเองต่อสิ่งนั้น ว่ามันจริงๆเช่นนั้น

ในขณะเดียวกัน โดยภายในเราก็หลงยึดในอารมณ์ที่พอใจหรือไม่พอใจนั้นโดยความเป็นตัวตนของตน

เมื่อสองอัตตาเกิดขึ้น ทุกสิ่งก็ดูจริงไปหมด

มนุษย์เรามองไม่เห็นเลยว่า ทั้งหมดมันคือการปรุงแต่งของเราเองทั้งสิ้น

เมื่อหลงในสิ่งปรุงแต่งก็เกิดความยึดมั่นถือมั่นโดยความเป็นตัวตนขึ้นหลายนัย

เมื่อเกิดความยึดมั่นถือมั่นโดยความเป็นตัวตน ก็เป็นทุกข์

ความดี ความไม่ดี ความถูก ความผิด สวย น่าเกลียด คุณค่าทั้งหลาย

ก็ล้วนปรุงแต่งไปจากความหลงยึดในความพอใจไม่พอใจนั้นเป็นพื้นฐาน

สร้างเรื่องราวให้ซับซ้อน จากความว่างเปล่า จนดูเหมือนจริง

ดังนั้น หากคนเราหลงยึดมั่นถือมั่นในคุณค่าความหมายทั้งหลาย อย่างเหนียวแน่น

ความทุกข์และความวุ่นวายทั้งหลาย ก็ไม่มีวันจบสิ้น

แม้การกระทำดีก็ตาม หากทำเพื่อความได้ ดี มี เป็น ของตน

กระทำด้วยความยึดมั่นถือมั่นในคุณค่าและความหมายนั้น

นั่น ย่อมมาจากพื้นฐานความหลงหมายมั่นในความเป็นตัวตนของตน ทั้งสิ้น

เช่นนั้น มันก็มีแต่จะต้องเวียนว่ายไปในภพน้อยภพใหญ่อยู่อย่างไม่จบสิ้น

เมื่อเวียนว่าย ก็ต้องวนเวียนอยู่ในทะเลแห่งความทุกข์ไม่รู้จักจบสิ้นเช่นกัน

กุศลและคุณความดีทั้งหลาย มีไว้ให้ทำเพื่อประโยชน์ผู้อื่น ไม่ใช่ทำเพื่อความได้ดีมีเป็นของตน

การทำกุศลและความดีทั้งหลาย จึงต้องทำด้วยความไม่ยึดมั่นถือมั่น

ซึ่งมันจะแสดงออกด้วยการยึดมั่นในทิฐิทั้งสามคือ

ยึดในความเป็นตนเป็นผู้ทำดี

ยึดในสิ่งที่ตนทำนั้นว่าดีจริงๆ

และ ยึดว่าตนเป็นคนดีเพราะตนได้ทำดี

หากหลงยึดมั่นเช่นนั้น แม้ทำดีแทบตาย ก็กลับจะสร้างเหตุใหญ่แห่งความวุ่นวายขึ้นอีก เพราะอวิชชาความหลงของตนเองทั้งสิ้น

การจะพ้นจากทิฐิทั้งสามได้ จึงต้องหมั่นพิจารณาถึงความไร้สาระแก่นสารของมัน

มันมิได้มีคุณค่าความหมายอะไรที่แท้จริง

จงมองให้เห็นแจ้งว่ามันไม่ใช่สิ่งที่จริงแท้ แต่เป็นเพียงการปรุงแต่งของจิตที่หลงเท่านั้น

เมื่อจิตยอมรับได้เช่นนั้น ก็ต้องนำปัญญานั้นมาประกอบสติ

รู้เท่าทันเท่าทันยามเมื่อมันปรากฏอาการ และตัดขาดละวางมันให้ได้

จงจำไว้เถิดว่า
ที่คนเราทุกข์กันอยู่ทุกวันนี้ ก็เพราะหลงยึดมั่นในคุณค่าความหมายที่ตนสร้างขึ้นทั้งสิ้น
ทั้งๆที่จริงแท้นั้น มันไม่ได้มีอะไรๆ เช่นนั้นเลย