อะไรล่ะ คือ ไร้ความแบ่งแยกแตกต่าง
ก็สิ่งที่ถูกแบ่งแยกทั้งหลายใช่มั้ย
อะไรล่ะ คือ ความเป็นหนึ่งเดียว
ก็สิ่งที่มีความหลากหลายทั้งหลายใช่มั้ย

สัจธรรมทั้งสองคือ สมมุติและวิมุตติ สมมุติและปรมัตถ์ โลกียะและโลกุตตระ
โลกและธรรม สังสารวัฏและนิพพาน ล้วนเป็นหนึ่งเดียวกัน
ไม่มีสมมุติที่แยกต่างจากวิมุตติ  ไม่มีโลกียะที่แยกต่างจากโลกุตตระ
ไม่มีสังสารวัฏที่แยกต่างจากนิพพาน คู่อื่นๆก็เช่นเดียวกัน
นี่คือความหมายแห่งความเป็นหนึ่งเดียว
นี่คือสัจจธรรมความจริงอันครอบโลกธาตุทั้งสามไว้

ความเป็นหนึ่งเดียว, ไม่แบ่งแยกแตกต่าง, การไร้คุณค่าความหมายที่แท้จริง
จึงไม่ได้แปลว่า ต้องไม่มีอะไรแบ่งแยก
หรือไม่มีคุณค่าความหมายอะไรในอะไรเลย หากเป็นเช่นนั้น
จิตจะเซเข้าสู่อุจเฉททิฐิได้ง่าย

ปัญหาไม่ได้อยู่ที่ความแบ่งแยก มันอยู่ที่ความยึดมั่นถือมั่นต่างหาก
ความแบ่งแยกก็คือขันธ์ 5 เป็นผลงานของขันธ์ 5 เป็นตัวขันธ์ 5
ความเป็นหนึ่งเดียวก็คือขันธ์ 5 เป็นผลงานของขันธ์ 5 เป็นตัวขันธ์ 5
และความยึดมั่นถือมั่นในขันธ์ 5 เป็นเหตุแห่งทุกข์

บนความแบ่งแยกแตกต่างอันหลากหลาย
หากเรายึดมั่นถือมั่นว่ามันจริงแท้เช่นนั้น มันก็เป็นเหตุแห่งทุกข์
บนความเป็นหนึ่งเดียวไม่แบ่งแยกแตกต่าง
หากเรายึดมั่นถือมั่นว่ามันจริงแท้เช่นนั้น
มันก็เป็นเหตุแห่งทุกข์เช่นกัน
บนทางสายกลางอันอิสระอยู่แล้วในตัวมันเอง จึงไม่ใช่ความเอนเอียงไปในข้างใดข้างหนึ่ง